مایکل جردن و مجیک جانسون با تیم بسکتبال آمریکا برنده طلای المپیک 1992 بارسلون شدند.

در گذشته رقابت های دوسرعت مردان، وزنه برداری فوق سنگین ، ماراتن و ژیمناستیک پر پرطرفدار ترین رشته ها در المپیک بود اما از سال ۱۹۹۲در بارسلون ورزش دیگری به این فهرست اضافه شد.

رقابتهای بسکتبال مردان با اولین حضور بازیکنان لیگ حرفه ای بسکتبال آمریکا رنگ و بوی دیگری یافت. بیست سال پیش در همین روزها بود که بارسلونیها برای یک لحظه دیدنِ مایکل جوردن، مجیک جانسون و چارلز بارکلی بیرون هتل صف کشیده بودند.

حضور ابر ستاره های بسکتبال لیگ ان بی ای در مسابقات المپیک نه تنها گرمای این رقابت ها را دو چندان کرده بود بلکه زمینه جهانی شدن لیگ ملی آمریکا و حضور بازیکنان بین المللی در این لیگ را نیز هموار تر کرد. پاو و مارک گسول، دو برادرِ بارسلونی که یکی قهرمان ان بی ای و دیگری از بهترین سانترهای حاضر در این لیگ هستند، از تماشای بازی اسطوره های بسکتبال آمریکا در کودکی به عنوان مهمترین انگیزه برای بسکتبالیست شدنشان یاد می‌کنند.

حضور بسکتبالیست های لیگ ان بی ای در المپیک بصورت اتفاقی رخ نداد .دیوید استرن، کمیسونر ان بی ای و مدیر اجرایی لیگ با هدف شناساندن لیگ ان بی ای به جهان، توانست نظر مساعد رییس وقت فیبا، بوریسلاو استانکویچ، را برای حضور حرفه ای های آمریکایی در رقابت های المپیک جلب کند.

در آن روزها حرفه های های دیگر کشور های نظیر یوگوسلاوی و ایتالیا در رقابتهای المپیک شرکت میکردند اما حضور حرفه آی های امریکایی ممنوع بود. استرن از همین یک بام و دو هوا استفاده کرد و حرفش را به کرسی نشاند. نهایتا این دو توانستند نظر مساعد کمیته جهانی المپیک را برای تغییر قوانین و اجازه حضور این ستاره ها را جلب کنند.

از آن سال تا کنون بسکتبالیست های ان بی ای در قالب تیم ملی امریکا در همه دوره های المپیک حضور داشتند و همین موضوع به افزایش شهرت لیگ ان بی ای در سراسر جهان کمک کرد. اکنون بیش از ده درصد از بازیکنان این لیگ آمریکایی خارجی هستند.

ستاره هایی نظیر درک نویتسکی ( آلمان)، تونی پارکر (فرانسه)، منو جنوبلی ( آرژانتین)، پاو گسول ( اسپانیا) و لوال دنگ ( سودان جنوبی- بریتانیا) از جمله سرشناس ترین این بازیکنان خارجی هستند که به ان بی ای رنگ و بوی تازه ای بخشیده اند. از سوی دیگر فروش تلویزیونی رقابتهای لیگ ان بی ای و دیگر کالاهای مرتبط با این لیگ در سال‌های اخیر در خارج از قاره امریکای شمالی گسترشی بی سابقه داشته. اینها همه نتیجه اقدامات استراتژیکی بود که دیوید استرن بیش از بیست سال پیش انجام داد.

اما اکنون درب بر پاشته دیگری می چرخد. مقامات المپیک با استفاده از طمراق ابرستاره های لیگ ان بی ای، نامهای چون لبرون جیمز و کوبی برایانت ، چه در تیم ملی بسکتبال مردان آمریکا و چه در تیم های دیگری نظیر لیتوانی، اسپانیا، المان و ارژانتین جیب خود را از درآمد حاصل از این مسابقات پر میکنند، بی آنکه سهمی برای ان بی ای درنظر داشته باشند.

دیوید استرن ، که هنوز مدیر ارشد اجرایی لیگ ان بی ای است، با یک چرخش صدو هشتاد درجه ای اکنون در حال رایزنی با فدراسیون جهانی بسکتبال و کمیته اجرایی المپیک برای محدود کردن حضور بازیکنان حرفه ای مسن تر از ۲۳ سال در رقابت های المپیک، انگونه که در رشته فوتبال در جریان است می باشد.

پیشنهاد دیوید استرن ایجاد جام جهانی بسکتبال برای حضور حرفه ای های جهان در رقابت هایی خارج از چهارچوب المپیک است. چیزی مشابه جام جهانی فوتبال با همان زرق و برق و ابعاد اما در رشته بسکتبال. رویایی که استرن در سر می پروراند رقابت هایی بزرگتر و بسیار پرخرج تر از مسابقاتی است که اکنون فدراسیون جهان بسکتبال ( فیبا) تحت عنوان «مسابقات قهرمانی جهان» برگزار می کند.

مالکان تیم های ان بی ای که باید بازیکنان گرانقیمت شان را در اختیار تیم های ملی شرکت کننده در المپیک قراردهند از این بابت ناخرسند هستند. دیوید استرن میگوید «مالکان باشگاه های ان بی ای می گویند حالا که شما از بازیکنان ما برای رونق دادن به المپیک استفاده می کنید باید بخشی از درآمد های حاصله را با ما تقسیم کنید».

بر اساس نظام فعلی، باشگاه هایی که بازیکنانشان در المپیک حضور دارند از درآمد های حاصله سودی نمی برند. در همین زمینه هم حتی چند ابر ستاره لیگ نظیر دوین وید از میامی و ری الن از باستن زبان به شکایت گشوده اند که چطور کمیته المپیک از فروش لباس هایی تیم ملی امریکا به منقش به نام آنهاست سود می برد ولی انها هیچ سهمی را دریافت نمی کنند؟

ظاهرا آنچه که دیوید استرن و برخی از مالکان فعالتر ان بی ای از جام جهانی بسکتبال در ذهن دارند بسیار فراتر از همکاری با فیبا در برگزاری مسابقات جهانی بسکتبال است. مارک کیوبن، میلیاردر آمریکایی و مالک تیم دلس موریک که یکی از فعال ترین و خوشفکر ترین مالکان تیم های لیگ است معتقد است که باید کنترل کامل جام جهانی بسکتبال به دست ان بی ای باشد و نیازی به همکاری با فدراسیون جهانی بسکتبال نیست.

پایه اصلی عقیده او بر این موضوع استوار است که وقتی ستاره های لیگ ان بی ای دلیل اصلی درآمدزایی هر نوع لیگ جهانی هستند چرا باید برای ان بی ای برای خود شریک بتراشد. لیگ ملی بسکتبال آمریکا توانایی برنامه ریزی و اجرای مسابقات بین المللی بسکتبال را بهتر از هر نهاد دیگر ملی یا بین المللی دارد.

مارک کیوبن می گوید « فدراسیون بسکتبال آمریکا در لابی گری برای این تغییر نه دخیل است و نه می تواند موثر باشد. فدراسیون بسکتبال آمریکا از نظر کمیته ملی المپیک مانند هر کشوری دیگری است و حرفش همانقدر بُرش دارد. چیزی که من می خواهم اینست که همانطور که فیفا جام جهانی فوتبال را برگزار می‌کند و تمام عوایدش را به جیب می گذارد ، ان بی ای هم جام جهانی بسکتبال را صاحب شود و پولش به جیب خودمان برود»

اگر چه ممکن است این ایده که یک کشور به تنهایی مالک جام جهانی یک ورزش باشد ایده انحصار طلبانه و خودخواهانه ای باشد اما در دنیای بسکتبال سابقه لیگ ان بی ای نشان داده که هیچ نهاد دیگری بهتر از کشور لیگ ملی آمریکا توانایی درآمد زایی از بسکتبال را ندارد. دیوید استرن در بیست و هشت سال گذشته که مدیر ارشد اجرایی لیگ ملی بسکتبال آمریکا بوده، موفقیت های درخشانی در سطح ملی و بین المللی به دست آورده که بسیاری از آنها بطور غیر مستقیم در توسعه جهانی ورزش بسکتبال موثر بوده و شاید سنگ بنای « جام جهانی بسکتبال» آخرین ارثیه او قبل از بازنشستگی برای دوست داران بسکتبال جهان باشد.